Boomstructuur
Als erfgenaam van je vader, moet je kiezen of je de erfenis aanvaardt of niet.
Het hangt af van je keuze of je de schulden zal moeten betalen of niet.
Je kan beslissen:
- om de erfenis ‘zuiver’ te aanvaarden;
- om de erfenis te verwerpen;
- om de erfenis te aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving.
De maximumtermijn waarbinnen je kan beslissen is 30 jaar vanaf het overlijden. Daarna word je niet meer als erfgenaam beschouwd. Het is alsof je de erfenis verworpen hebt.
- De zuivere aanvaarding
Je aanvaardt zowel het actief (de goederen, het geld, enz.) als het passief (de schulden) van de erfenis. Je krijgt (een deel van) alles wat zich in de erfenis van je vader bevindt.
Je moet niets doen om een erfenis te aanvaarden. Door je te gedragen als een erfgenaam aanvaard je automatisch en stilzwijgend de erfenis. Je gedraagt je als een erfgenaam als je bijvoorbeeld goederen uit de erfenis gebruikt of een auto uit de erfenis verkoopt of schulden van je overleden vader betaalt, …
Als erfgenaam moet je een aangifte van de nalatenschap indienen voor de overheid binnen de 4 maanden na het overlijden en vervolgens de successierechten betalen.
- De verwerping
Je verwerpt of weigert de hele erfenis: je ontvangt niets uit de erfenis en moet niets van de schulden betalen.
Een verwerping wordt nooit vermoed. Je moet uitdrukkelijk en officieel laten weten dat je de erfenis verwerpt. Dat doe je door een verklaring af te leggen bij een notaris naar keuze.
(Vroeger kon dat ook bij de griffie van de rechtbank. Sinds augustus 2017 is dat niet meer mogelijk.)
Het opstellen van die akte door de notaris is gratis als de erfenis minder dan 5219,21 euro waard is. Je moet dan een verklaring op eer afleggen dat het netto-actief (het actief verminderd met het passief) van de erfenis voor zover jij weet, niet meer dan 5219,21 euro is.
Als het netto-actief van de erfenis meer dan 5219,21 euro is, moet je betalen voor de akte. Je moet dossierkosten, opzoekingskosten en aktekosten betalen.
Opgelet: als je wil verwerpen, doe je dat best je zo snel mogelijk. Je moet vermijden dat er verwarring ontstaat. Je mag je absoluut niet als erfgenaam gedragen, want dan kunnen schuldeisers zeggen dat je ‘stilzwijgend’ aanvaard hebt en moet je bijgevolg ook de schulden betalen.
Je mag bijvoorbeeld niet de meubels uit het appartement van je vader gaan halen of zijn appartement te koop zetten of geld vanop zijn bankrekening gebruiken.
- De aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving
Je erft enkel als het actief (de goederen, gelden, …) groter is dan het passief (de schulden).
De aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving geeft je de kans om je te beschermen. Als er meer schulden zijn dan actief in de erfenis, dan kan je niet verplicht worden om de schulden met je eigen geld bij te betalen. Je eigen geld en goederen zijn beschermd.
De aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving wordt ook nooit vermoed. Je moet uitdrukkelijk en officieel laten weten dat je daarvoor kiest. Er zijn 3 stappen voor nodig, wat maakt dat de procedure langer en duurder is dan de andere 2.
- Je moet een verklaring afleggen bij een notaris naar keuze. Elke erfgenaam die wil aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving moet dat doen.
- De verklaring moet gepubliceerd worden in het Belgisch Staatsblad binnen de 15 dagen na de verklaring. De publicatie informeert de schuldeisers over het overlijden van je vader en nodigt ze uit om zich te melden met hun schuldvordering bij de notaris.
Op die manier kent de notaris de schuldeisers van de erfenis en kan hij een overzicht opmaken.
Die publicatie kost ongeveer 120 euro.
- De notaris moet een boedelbeschrijving (een inventaris) opmaken van heel het actief (geld, auto, huis, andere goederen, enz.) en het passief (schulden, openstaande kredieten, enz.) van de erfenis.
De notaris doet dat in een notariële akte zodat die tegenstelbaar is aan schuldeisers van de erfenis.
De akte kost ongeveer 200 euro, maar is afhankelijk van wat er in de erfenis zit.
Als je aanvaardt onder voorrecht van boedelbeschrijving, dan moet je een aangifte van nalatenschap indienen en successierechten betalen.
Als je niet weet wat er juist in de erfenis van je vader zit of hoeveel schulden hij ongeveer had, kan je ook even wachten voordat je een definitieve beslissing neemt. In die tussentijd zullen de schuldeisers komen aankloppen om de betaling te vragen. Dat laat je toe meer een beeld te vormen en te beslissen of je best de volledige erfenis verwerpt of aanvaardt onder voorrecht van boedelbeschrijving.
Let op! Betaal niet aan die schuldeisers. Het zal anders aanzien worden als een ‘stilzwijgende’ aanvaarding.
Als je later beslist om de erfenis te aanvaarden (wel of niet onder voorrecht van boedelbeschrijving), dan riskeer je wel dat je een administratieve boete moet betalen per maand dat je de aangifte van nalatenschap te laat hebt ingediend (niet binnen de 4 maanden na het overlijden).
Je riskeert ook nalatigheidsintresten te moeten betalen op de successierechten.
Je vindt meer info:
De volledige inhoud van deze fiche is enkel toegankelijk voor leden van HelderRecht.
Om toegang te krijgen: